Wandelen langs water, kunst en verleden

Zicht op de Beneden Merwede vanaf de Kerkbuurt tegenover de Grote Kerk.

WANDELEN LANGS WATER, KUNST EN VERLEDEN
Deze wandeling rondom het centrum van Papendrecht geeft in het kort een beeld vanaf het verleden tot aan de uitbreidingen in de twintigste eeuw.

Papendrecht was oorspronkelijk een dorp van turfstekers, later van boeren en dijkenbouwers en nu vooral bekend om de vele bedrijven die zich hebben gespecialiseerd in het aanleggen en onderhoud van (internationale) havens, vaarwegen, dijken, kusten, oevers en bijbehorende scheepsbouw.

Je wandelt een groot gedeelte langs de Beneden Merwede waar ooit de eerste huizen van Papendrecht werden gebouwd. In de route zijn geen trappen of modderige paden. Langs de Merwede ben je wél afhankelijk van het Nederlandse klimaat. Als het flink waait, is het alleen plezierig om over de route te wandelen als de wind (voornamelijk) uit het oosten komt.

De route langs water, parken en bebouwing is 8,5 km lang, waarvan 3,7 km wandelpaden. 
De route kan worden ingekort tot 6,1 km. Zie item 12a.
 

Start- en eindpunt op het parkeerterrein naast het Oostpolderpark. Parkweg, Papendrecht. 
Dit parkeerterrein is gekozen, omdat er altijd ruimte is; uitgezonderd op zaterdag.

Deze boerderij heette oorspronkelijk ‘Mariannehoeve’ en is in 1921 onder aan de dijk (Nanengat) gebouwd tussen landbouw en veeteelt.
In de boerenstulp is nu een kliniek voor ooglidcorrecties gevestigd.


OP PAD 1 
Start vanaf de zuidzijde van de parkeerplaats aan de Parkweg. Wandel 120 meter in zuidelijke richting op het trottoir (langs woning nummer 19 op de Westkil) tot aan de overzijde van de verkeerslichten (van de Burgemeester Keijzerweg).

OP PAD 2
Sla na de verkeerslichten linksaf en wandel 40 meter op het trottoir tot aan de T-kruising.

OP PAD 3
Sla vervolgens rechtsaf. Je komt nu bij de boerderij ‘Mariannehoeve’ (Eyelift.nl), wandel 60 meter langs de linkerkant van de boerderij (aan de rivierzijde).

OP PAD 4
Sla op de T-kruising linksaf en wandel 670 meter op het wandelpad tot aan de dijk (Visschersbuurt).

De Merwedebrug. Geopend in 1967 als laatste boogbrug in Nederland.
Veel jaren later is er een fietspad aangelegd. De brug is de vervanging
van de veerboot die rond 1900 ging varen tussen de Merwedekade in Dordrecht
en de Veerdam in Papendrecht. Behalve voetgangers en fietsers werden ook
koetsen, paardenwagens en (vracht)auto’s overgezet.

In het verleden bestond Papendrecht bijna uitsluitend uit huizen die aan de binnenzijde van de dijk werden gebouwd. Door de tijdloze klimaatverandering ontstonden steeds opnieuw verhoogde waterstanden. De dijken zijn om die reden meerdere malen verhoogd. Afhankelijk van de periode van de verhoging, werden de huizen op verschillende hoogten gebouwd. De oudere dijkwoningen hebben om die reden de onderzijde van de voordeur gelijk aan of onder de hoogte van het wegdek; soms zelfs tot twee meter. Het dijkhuis hierboven aan de Visschersbuurt staat scheef en is inmiddels onbewoonbaar verklaard. Dit heeft echter niet te maken met de dijkverhogingen. Buitendijks, tegenover het afgebeelde huis, is in 1979 'Huys de Merwede' gebouwd: een groot appartementencomplex met meer dan honderd units. Het gevolg was dat de grond onder het afgebeelde huis is gaan schuiven. Het huis is daarna aan de noordzijde van de kelder gestut.


OP PAD 5
Steek aan het einde van het wandelpad de dijk over en wandel 220 meter aan de rivierzijde (buitendijks) van het wooncomplex 'Huys de Merwede'. 
 

Een voordeel van de Merwedebrug is het bascule-gedeelte, bestemd voor grote (zee)schepen. Ook bij een volle lading of hoog water moeten schepen van de bascule gebruikmaken. Het nadeel: de doorvaart vereist meer stuurmanskunst en de brug heeft vaste openingstijden. Wachten vindt niemand plezierig. Automobilisten niet, maar ook de schippers niet.
 

Op PAD 6
Sla aan het einde van het wandelpad linksaf (Visschersbuurt) en wandel 260 meter tot de eerstvolgende T-kruising (Zalmsteeg).

Alle oude dijkhuizen hadden bij de voltooiing het ‘Z-label’ (haha): niet gebouwd op heipalen, maar op nagemaakte koeienhuiden, geen spouwmuur, geen isolatie, geen centrale verwarming, kans op wateroverlast, tochtig, enkel glas, klein. Maar wel met een prachtig uitzicht op de rivier. ’s Avonds moest je om te slapen ‘de trap af’. De tegenwoordige bewoners zijn echte liefhebbers, veelal klussers’ Ze hebben hun stulp aan alle kanten gemoderniseerd of laten moderniseren.

OP PAD 7
Wandel bij de Zalmsteeg 330 meter rechtdoor langs de Merwede tot aan de Grote Kerk.

Op de plaats waar nu de Grote Kerk staat, zijn in het verleden (waarschijnlijk) vijf kerken verbrand, vernield en/of afgebroken. De huidige kerk is in 1891 gebouwd. In 1929 werd de kerk uitgebreid met twee beuken en werd de vierkante toren bij de entree afgebroken en later vervangen door het charmante torentje. Het aantal zitplaatsen in de kerk werd toen uitgebreid tot 1250. Op last van de brandweer is in de loop van de tijd het aantal zitplaatsen teruggebracht tot 650.

OP PAD 7a
TIP: wandel een stuk langs de rechterkant van de kerk (zo'n 100 meter) naar beneden en terug en geniet van het schitterende pad dat in het verleden leidde naar de begraafplaats

De luidklok, geproduceerd in 1375, heeft alle ellende doorstaan.

OP PAD 8 
Wandel op de dijk (Kerkbuurt) 200 meter rechtdoor tot aan het straatnaambord 'Buitenhof'. (Dit bord staat bij aanvang van de naoorlogse woonhuizen, links).

OP PAD 9
Sla daar linksaf en wandel 60 meter tussen de huizen door naar de Merwede.

OP PAD 10
Wandel 420 meter verder langs de Merwede (dit is de Merwedesingel) tot aan het wandelpad.

OP PAD 11
Houd links aan en wandel 400 meter langs de Merwede op het Pontenierspad tot aan de jachthaven.

 

Zin in een hapje of een drankje? Maak een tussenstop bij Restaurant & Grand Café Willaerts. Het grote (verwarmde) terras heeft een geweldig uitzicht op dit beeld, op Dordrecht, de voorbijvarende schepen en op de Waterbus.

OP PAD 12 
Wandel 430 meter rechtdoor op Het Havenhoofd tot aan Willaerts op het Veerplein.

OP PAD 12a 
WILT U EEN KORTERE ROUTE VAN TOTAAL 6.1 KM?
Sla dan op het Veerplein (Restaurant & Grand Café Willaerts) rechtsaf en wandel 50 meter op Het Havenhoofd tot aan de eerste T-kruising.
Sla rechtsaf naar de Veerdam en volg de routebeschrijving vanaf PAD 20.

Volledige route? Zie hieronder:

Op het Veerplein, Merwehoofd het Eiland en het Aviolandapad zijn kunstwerken te bewonderen. In 1996 opende koningin Beatrix het beeldenpark Drechtoevers, een initiatief van de Nederlandse Kring van Beeldhouwers. Het plan omvat een beeldenpark langs de rivieren Oude Maas, Beneden Merwede en Noord, waarbij de functie van de rivieren niet scheidend, maar verbindend wordt.

OP PAD 13
Wandel 400 meter rechtdoor aan de rivierzijde op Merwehoofd en Het Eiland tot aan het Aviolandapad.

Op het Aviolandapad kun je je al wandelend verbazen over het imposante uitzicht op Dordrecht en Zwijndrecht en het langs elkaar laveren van schepen op de kruising van de drie rivieren.

OP PAD 14
Houd links aan en wandel 840 meter langs de rivier op het Aviolandapad tot aan de grote rode sculptuur.

Op de achtergrond het innovatieve hoofdkantoor van ‘Fokker’ (voorheen ‘Aviolanda’) dat de gemeente Papendrecht voor het bedrijf liet bouwen. Het futuristische pand, gebouwd tussen het groen en de sportvelden van park Slobbengors, kwam gereed in 2021.

OP PAD 15
Maak een driekwart rechtse draai en wandel 350 meter parallel aan de rivierdijk tot aan het eerste voetbalveld van het park Slobbengors.

OP PAD 16
Houd bij het eerste voetbalveld links aan en wandel 360 meter tot aan het einde van het laatste veld.

OP PAD 17
Sla linksaf en wandel 130 meter tot het einde van het pad.

Door verregaande slijtage en noodzakelijke verbreding, is in 2013 de authentieke Slobbengorsbrug over het riviertje de Gantel vervangen. Door de historische waarde van de brug, zijn de oude staalconstructie, het ophaalmechanisme, de ballastkist etc. in gelijke vorm en kleur opnieuw gebouwd.

OP PAD 18
Sla aan het einde van dit pad rechtsaf en wandel 130 meter tot aan de Slobbengorsbrug.

OP PAD 19
Wandel vanaf de Slobbengorsbrug 180 meter rechtdoor in de Havenstraat en sla bij de vierde T-kruising (na een flauwe bocht naar rechts) linksaf.

De straat Veerdam is een gedeelte van de dam die in 1653 is aangelegd met als doel de stroomsnelheid van de Beneden Merwede te vergroten. In de 19e eeuw werd op de dam een renbaan aangelegd voor paardenraces. Bij de ingebruikname van de eerste veerboot tussen Dordrecht en Papendrecht (rond 1900), is ook de huidige bebouwing ontstaan.

OP PAD 20
Wandel 300 meter op de Veerdam tot aan de tweede kruising (Bosch). Dit is het kruispunt met het grote gebouw van notaris ‘Venekamp’ (rechts). 

Aan het eind van de Veerdam is in de oude marechausseekazerne (1920) het museum van de Stichting Dorpsbehoud Papendrecht;  gevestigd (Veerdam 6). Hier vind je veel informatie over het verleden van Papendrecht.

Zin in een versnapering? Sla dan linksaf en loop het Oude Veer in. Het is een doodlopend (voor auto's) stukje dijk. Er zijn gezellige winkeltjes, waaronder de bakkerij annex lunchroom ‘Loes’, met terras. Loes bezocht? Vervolg met item 19.

Oude boerderij op Bosch (nummer 50). Achter Bosch was in het verleden alleen maar grasland. De stallen voor de koeien bevonden zich onder het woongedeelte van de boerderij.

Aan het einde van Bosch ligt westelijk (aan de overkant van de weg) de buurtschap Het Zand: de eerste belangrijke buitendijkse uitbreiding van Papendrecht. Dit wijkje is gebouwd op een deel van een buitenpolder, dat in de jaren vóór 1920 met zand werd opgespoten. In die tijd was er veel discussie over de gevaren van overstromingen. De angst voor wateroverlast is inmiddels verdwenen. Rijkswaterstaat heeft veel dijkverhogingen en beweegbare waterkeringen gerealiseerd en is nu ook bezig met het toepassen van rivierverruiming.

OP PAD 21
Sla rechtsaf, langs fotograaf Schievink, en wandel 610 meter op de dijk (Bosch) tot aan de (warrige) viersprong met Kraaihoek en Edelweisslaan.

Na de watersnood in februari 1953 schonken de Scandinavische landen aan Nederland meer dan 200 complete houten huizen. Ze werden als bouwpakket aangeleverd. Ook Oostenrijk schonk prefab-huizen van hout. Deze huizen uit het ski-land werden wat achteraf opgebouwd aan de Edelweisslaan.

OP PAD 22
Ga aan het einde van Bosch (bij de viersprong) linksaf. Wandel 450 meter op de Edelweisslaan tot aan de eerste rechtse T-kruising (met het Weenseplein).

Kinderboerderij Papenhoeve ontvangt jaarlijks 30.000 bezoekers. Alle aanwezige dieren worden verzorgd door gediplomeerde leden, bijgestaan door vrijwilligers.

OP PAD 23
Wandel op de Edelweisslaan 160 meter verder langs Kinderboerderij Papenhoeve en sla op de T-kruising met de Vrijheer van Eslaan rechtsaf. Dit is de Willem Dreeslaan.

Het groepshuis ‘Batenstein’ en het bijgebouw ‘De Burcht’ van de Papendrechtse Scouting Van Brederode. De gebouwen staan in een weelderige hoogstamboomgaard met appel- en perenbomen. Scouting Van Brederode is opgericht in 1967 en telt gemiddeld 150 leden.

OP PAD 24
Wandel op de Willem Dreeslaan 1020 meter rechtdoor (ook bij de rotonde) en wandel langs de brandweerkazerne, het HVC-afvalbrengstation en Scouting Van Brederode (alle aan de rechterkant).

OP PAD 25
Sla na het N3-viaduct bij de 2^e kruising (viersprong) linksaf en wandel 270 meter rechtdoor. Dit is de Schoorweg.

De Schoorweg is een authentieke weg uit het verleden met een sloot en bruggetje voor de huizen. Op het platteland diende de sloot vroeger als riool. Bij het huis werd een ondergrondse beerput geplaatst. Het afvalwater en de closetrommel werd afgevoerd naar de beerput. Het verontreinigde water stroomde verder naar de sloot.

OP PAD 26
Ga aan het einde van de Schoorweg rechtdoor over de brug en wandel in het Tinbergenplantsoen 140 meter op de doodlopende bochtige weg naar het einde.

Deze geschakelde bungalows in het Tinbergenplantsoen zijn in 1975 opgeleverd. Zij golden als revolutionaire architectuur en zijn in die periode in verschillende gemeenten gebouwd. Velen verafschuwden destijds het ontwerp ("Je kijkt door het hele huis").

OP PAD 27
Sla aan het einde van de weg rechtsaf en wandel 30 meter op het wandelpad.

OP PAD 28
Steek over bij de verkeerslichten van de Pieter Zeemanlaan.

OP PAD 29 
Wandel 40 meter tot aan de verkeerslichten van de Burgemeester Keijzerweg.

Links een toegang tot het Oostpolderpark. Rechts de parkeerplaats.

OP PAD 30
Steek ook over bij deze verkeerslichten, sla rechtsaf en wandel 230 meter op de Parkweg. Volg de linkerbocht en je ziet het startpunt van deze wandeling.

Foto's gemaakt door Hans de Kwant en alleen na schriftelijke toestemming te gebruiken door derden!

EINDE WANDELING

Klik hier en geniet van nog veel meer leuke wandelingen op onze website!