Wandelen langs water, kunst en verleden

Natuurlijk ben je wél afhankelijk van het Nederlandse klimaat. Als het flink winderig is, dan is het alleen plezierig om over de route te wandelen als de wind voornamelijk uit het oosten komt.

Lijkt het je wat? De route langs water, parken en woningen is 8,7 km lang, waarvan 3,7 km wandelpaden. In de route kom je geen geen trappen of modderige paden tegen.

Meer informatie over de wandelroute en foto’s bij de nummers op de plattegrond:

1. Startpunt is het parkeerterrein bij het Oostpolderpark, Parkweg in Papendrecht. Dit parkeerterrein is gekozen omdat er altijd voldoende ruimte is, uitgezonderd op zaterdag.

OP PAD: Wandel op de Parkweg/Westkil 200 meter in zuidelijke richting, steek over bij de verkeerslichten op de Burgemeester Keijzerweg. Sla vervolgens linksaf en na 30 meter rechtsaf. Je komt nu bij de boerderij de Mariannehoeve, wandel langs de linkerkant (aan de rivierzijde).

2. Deze boerderij heette oorspronkelijk de Mariannehoeve en is in 1921 onder aan de dijk gebouwd. Vroeger tussen landbouw en veeteelt. Nu staat de boerenstulp tussen woongebieden en scheepsindustrie. In deze boerderij is de MH kliniek voor cosmetische chirurgie en huidtherapie gevestigd. 

OP PAD: Ga na 20 meter linksaf en loop het hele wandelpad uit. Steek aan het einde van het wandelpad de dijk over (Visschersbuurt). Wandel aan de rivierzijde (buitendijks) van het wooncomplex 'Huys de Merwede'. Aan het einde van dit wandelpad ga je op de dijk linksaf (Visschersbuurt). Als je naar rechts kijkt, zie je het volgende huisje:

3. In het verleden bestond Papendrecht bijna uitsluitend uit huizen die aan de binnenzijde van de dijk werden gebouwd. Door de tijdloze klimaatverandering ontstonden steeds opnieuw verhoogde waterstanden. De dijken zijn om die reden meerdere malen verhoogd. Afhankelijk van het periode van de verhoging, werden de huizen op verschillende hoogten gebouwd. De oudere dijkwoningen hebben om die reden de onderzijde van de voordeur gelijk aan of onder de hoogte van het wegdek; soms zelfs tot twee meter. Het dijkhuis hierboven aan de Visschersbuurt staat scheef. Dit heeft echter niet te maken met de dijkverhogingen. Buitendijks, tegenover het afgebeelde huis, is in 1979 'Huys de Merwede' gebouwd. Een groot appartementencomplex met meer dan honderd units. Het gevolg was dat de grond onder het afgebeelde huis is gaan schuiven. Het huis is daarna aan de noordzijde van de kelder gestut.

De Merwedebrug duikt op. Geopend in 1967 als laatste boogbrug in Nederland. Vele jaren later is er een fietspad aangebouwd. De brug is de vervanging van de veerboot die rond 1900 ging varen tussen de Merwekade in Dordrecht en de Veerweg in Papendrecht. Behalve voetgangers en fietsers, werden ook koetsen, paardenwagens en auto’s overgezet.

OP PAD: Wandel onder de Merwedebrug (het N3-viaduct) door. 

4. Een voordeel van de Merwedebrug is het bascule-gedeelte, bestemd voor grote (zee)schepen. Ook bij een volle lading of hoog water moeten schepen van de bascule gebruikmaken. Het nadeel: de doorvaart vereist meer stuurmanskunst en de brug heeft vaste openingstijden. Wachten vindt niemand plezierig. Automobilisten niet, maar ook de schippers niet. 

OP PAD: Ongemerkt verandert de naam van de dijk in Kerkbuurt (ter hoogte van de Zalmsteeg). Wandel verder langs de Merwede richting de Grote Kerk.

5. Allemaal hadden de oude dijkhuizen bij de voltooiing het ‘Z-label’ (haha): niet gebouwd op heipalen, maar op nagemaakte koeienhuiden, geen spouwmuur, geen isolatie, geen centrale verwarming, kans op wateroverlast, tochtig, met enkel glas, klein. ’s Avonds moest je om te slapen ‘de trap áf’. Maar wel met een prachtig uitzicht op de rivier. De tegenwoordige bewoners zijn echte liefhebbers, veelal ‘klussers’. Ze hebben hun stulpjes aan alle kanten gemoderniseerd of laten moderniseren.

6. Op de plaats waar nu de Grote Kerk staat zijn in het verleden (waarschijnlijk) vijf kerken verbrand, vernield en/of afgebroken. De huidige kerk is in 1891 gebouwd. De luidklok, geproduceerd in 1375, heeft alle ellende doorstaan. In 1929 werd de kerk uitgebreid met twee beuken en werd de vierkante toren bij de entree afgebroken; later vervangen door het charmante torentje. Het aantal zitplaatsen in de kerk was toen uitgebreid tot 1250. Op last van de brandweer is in de loop der tijd het aantal zitplaatsen teruggebracht naar 650.  

TIP (rechter foto): wandel een stukje langs de rechterkant van de kerk (zo'n 100 meter) naar beneden en geniet van het schitterende pad dat in het verleden leidde naar de begraafplaats.

OP PAD: Wandel verder langs de dijk. Bij aanvang van de woonhuizen aan de buitenkant van de dijk, staat het straatnaambordje 'Buitenhof', ga daar linksaf. Wandel 60 meter tussen de huizen naar de Merwedesingel. Wandel verder langs het water op de Merwedesingel en het Pontenierspad. Wandel om de jachthaven heen naar het Havenhoofd. Wandel aan de rivierzijde langs restaurant Willaerts. 

TIP: Zin in een hapje of een drankje? Maak een tussenstop bij bar-restaurant Willaerts. Het grote (verwarmde) terras heeft een geweldig uitzicht op Dordrecht, de voorbij varende schepen en de frequente aanleg van de Waterbus.

7. Op het Merwehoofd en het Aviolandapad zijn kunstwerken te bewonderen. In 1996 opende koningin Beatrix het beeldenpark Drechtoevers; een initiatief van de Nederlandse Kring van Beeldhouwers. Het plan omvat een beeldenpark langs de rivieren Oude Maas, Merwede en Noord, waarbij de functie van de rivieren niet scheidend maar verbindend wordt. 

OP PAD: Wandel verder langs de rivier via het Merwehoofd en het Avialandapad (houd links aan).

8. Hier kun je je ook al wandelend verbazen over het imposante uitzicht op Dordrecht en Zwijndrecht en het langs elkaar laveren van varende schepen op de kruising van de Beneden Merwede, Noord en Oude Maas. Uniek uitzicht op het drierievierenpunt vanuit het park Slobbengors.

OP PAD: Wandel door tot aan de grote rode sculptuur. Sla rechtsaf en ga terug via het park Slobbengors richting het kantoorgebouw van Fokker.

9. Het innovatieve hoofdkantoor van Fokker (voorheen Aviolanda) dat de gemeente Papendrecht voor het bedrijf liet bouwen. Het futuristische pand, gebouwd tussen het groen en de sportvelden van park Slobbengors, kwam gereed in 2021. 

OP PAD: Wandel door het park Slobbengors langs het Fokker-kantoor en de drie sportvelden van VV Papendrecht. Ga aan het einde van het laatste veld linksaf. Aan het einde van deze weg ga je rechtsaf naar de Industrieweg. Wandel over de Slobbengorsbrug rechtdoor de Havenstraat in.

10. Door verregaande slijtage en noodzakelijke verbreding is in 2013 de authentieke Slobbengorsbrug over het riviertje de Gantel vervangen. Door de historische waarde van de brug zijn de oude staalconstructie, het ophaalmechanisme, de ballastkist etc. in gelijke vorm en kleur opnieuw gebouwd.

OP PAD: Neem de laatste straat links (voorbij de Eilandstraat). Dit is de Veerdam.

11. De straat Veerdam is een gedeelte van de dam die in 1653 is aangelegd met als doel de stroomsnelheid van de Merwede te vergroten. In de 19e eeuw werd op de dam een paardenrenbaan aangelegd voor paardenraces. Bij de ingebruikname van de eerste veerboot tussen Dordrecht en Papendrecht (rond 1900), is ook de huidige bebouwing ontstaan. Aan het eind van de Veerdam is, in de oude marechausseekazerne (1920), het museum van de Stichting Dorpsbehoud Papendrecht gevestigd (Veerdam 6). Hier vind je veel informatie over het verleden van Papendrecht.

OP PAD: Loop de Veerdam uit, steek over bij het Kruispunt, loop door tot het grote gebouw van notaris Venekamp (rechts). 

12. Zin in een versnapering? Sla dan linksaf en loop het Oude Veer een stukje in. Het Oude Veer is een (voor auto's) doodlopend stukje dijk. Er zijn gezellige winkeltjes gevestigd, waaronder een bakkerij annex lunchroom met terras, genaamd LOES.

OP PAD: Loop terug naar het pand van notaris Venekamp (de Veerdam). Ga rechtdoor, langs fotograaf Schievink. Wandel op de dijk (Bosch) tot aan het einde (viersprong).

13. Aan het einde van Bosch ligt westelijk (aan de overkant van de weg) het Zand; de eerste belangrijke buitendijkse uitbreiding van Papendrecht. In de volksmond 'het Zand' genoemd, maar officieel 'de Molenpolder' geheten, is gebouwd op een deel van een buitenpolder dat in de jaren vóór 1920 met zand werd opgespoten. In die tijd was er veel discussie over de gevaren van overstroming. De angst voor wateroverlast is inmiddels weg. Rijkswaterstaat heeft veel beweegbare waterkeringen gebouwd en is nu nog bezig met het toepassen van rivierverruiming. Rechterfoto: voor de hoge nood is lang geleden in de Dijkstraat tegen een transformatorhuisje een openluchturinoir gebouwd. Hier geldt onbekend maakt onbemind.

OP PAD: Ga aan het einde van Bosch (bij de viersprong) linksaf. Je wandelt nu op de Edelweisslaan. 

14. Na de watersnood in februari 1953 schonken de Scandinavische landen aan Nederland meer dan 200 complete houten huizen. Ze werden als bouwpakket aangeleverd. Ook Oostenrijk schonk prefab-huizen van hout. De huizen uit het ski-land werden wat achteraf opgebouwd aan de Edelweisslaan. De straatnaam waar het project is gesitueerd, heeft de toepasselijke naam Weenseplein. 

OP PAD: Aan het einde van de Edelweisslaan loop je langs Kinderboerderij Papenhoeve.

15. Kinderboerderij Papenhoeve ontvangt jaarlijks 30.000 bezoekers. Alle aanwezige dieren worden verzorgd door gediplomeerde leden, bijgestaan door vrijwilligers.

OP PAD: Ga na Kinderboerderij Papenhoeve rechtsaf. Dit is de Willem Dreeslaan. Ga bij de rotonde rechtdoor en wandel verder op de Willem Dreeslaan, langs de brandweerkazerne, het HVC afvalbrengstation en de scouting (alle aan de rechterkant).

Het groepshuis Batenstein en het bijgebouw De Burcht van de Papendrechtse scoutinggroep Van Brederode. De gebouwen staan in een weelderige hoogstamboomgaard met appel- en perenbomen. De scoutinggroep is opgericht in 1967 en telt gemiddeld 150 leden.

OP PAD: Loop verder onder het N3-viaduct door. Na ongeveer 100 meter neem je de eerste straat links. Dit is de Schoorweg.

16. De Schoorweg is nog een authentieke weg uit het verleden met een sloot en bruggetjes voor de huizen. Op het platteland diende de sloot vroeger als riool. Bij het huis werd een ondergrondse beerput geplaatst. Het afvalwater en de closettroep werd afgevoerd naar de beerput. Het verontreinigde water stroomde verder naar de sloot.

OP PAD: Aan het einde van het rechte stuk ga je rechtdoor de brug over. Je wandelt nu door het Tinbergenplantsoen.      

17. Deze geschakelde bungalows in het Tinbergenplantsoen zijn in 1975 opgeleverd. Zij golden als revolutionaire architectuur en zijn in die periode in verschillende gemeenten gebouwd. Menigeen verafschuwde toentertijd het ontwerp ("Je kijkt door het hele huis").

OP PAD: Neem aan het eind van het Tinbergenplantsoen de eerste straat rechts. Steek over bij de verkeerslichten van de Burgemeester Keijzerweg. Ga rechstaf, je loopt nu op de Parkweg. Volg de linker bocht van de Parkweg en ga op het parkeerterrein linksaf het bruggetje over het Oostpolderpark in. Bij de eerstvolgende T-kruising rechtsaf. Hier is het eindpunt van deze wandeling.

Dit bankje staat in het Oosterpolderpark. Het is de laatste plek om uit te rusten, met uitzicht op het startpunt van deze wandelroute.

Niet genoeg gezien? Nu je er toch bent maak nog even een wandeling door het Oostpolderpark, met de unieke schaatsbaan.

Deze wandelroute is samengesteld door de gepensioneerde Hans de Kwant; vanuit de wens om mensen de bijzondere plekken in Papendrecht te laten zien.